وزیر صنعت، معدن و تجارت از برخورد قانونی با واردکنندگان کاغذ با ارز ۴۲۰۰ تومانی در صورت احتکار یا پخش خارج از شبکه توزیع خبر داد.
به گزارش چاپ و نشر به نقل از وزارت صنعت، معدن و تجارت، رضا رحمانی در سی و دومین نمایشگاه کتاب تهران، در نشست با وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی که بعد از بازدید مقام معظم رهبری از نمایشگاه انجام شد، تأمین کاغذ را مهمترین مطالبه فعالان حوزه چاپ دانست و گفت: وزارت صنعت، معدن و تجارت در حیطه وظایف خود از صنعت نشر، اعم از کتاب، مجلات و… حمایت می‌کند و تلاش دارد کاغذ با قیمت مناسب در اختیار فعالان این حوزه قرار بگیرد.
وی با بیان اینکه دولت در سال ۹۷ با اختصاص ارز تا حدودی مانع از بروز مشکلات اساسی در حوزه چاپ شد، افزود: با این وجود، قیمت کاغذ در سال گذشته به دلایلی همچون نقص در فرایند توزیع، افزایش یافت که در این زمینه باید با همکاری وزارت ارشاد فرایند توزیع را اصلاح کنیم تا کالایی که منابع دولتی به آن اختصاص می‌یابد به مصرف کننده حقیقی برسد.
رحمانی تاکید کرد: فرایند توزیع محصولی که ارز ۴۲۰۰ تومانی به آن اختصاص یافته است باید کنترل شود، وگرنه برخی از شرایط سو استفاده می‌کنند.
همچنین وزیر صنعت، معدن و تجارت از برخورد قانونی با افرادی خبر داد که با وجود خرید کالا با ارز ۴۲۰۰ تومانی، آن را احتکار یا خارج از شبکه توزیع، پخش می‌کنند.
رحمانی با بیان اینکه رونق تولید می‌تواند بستر لازم را برای گسترش حوزه فرهنگ فراهم کند، افزود: وزارت صنعت، معدن و تجارت می‌تواند در زمینه ارز و واردات به حوزه چاپ و نشر ورود کند؛ اما تخصیص و توزیع کاغذ با ارز دولتی توسط وزارت ارشاد و اتحادیه ناشران انجام می‌شود.
عضو کمیسیون فرهنگی: تخصیص یارانه‌ها نه تنها در برون رفت از بحران‌هایی همچون کاغذ تاثیر نداشته بلکه رانت‌هایی را بوجود آورده است
به گزارش چاپ ونشر به نقل از صدا و سیما، یارانه مسبب رانت های بسیار است به حجت الاسلام والمسلمین پژمانفر در نشست «بررسی موضوع بحران کاغذ و راهکارهای عبور از آن» افزود: یارانه هیچگاه به دست مصرف کننده نمی‌رسد، زیرا هرگاه حاشیه سود کالایی بالا می‌رود، رانت شکل می‌گیرد.
وی اضافه کرد: متاسفانه با تخصیص یارانه، دیگر رقابت واردکنندگان کاغذ برای مصرف بیشتر کاغذ نیست بلکه دریافت سهم بیشتر از یارانه است.
عضو کمیسیون فرهنگی مجلس گفت: در مجلس شورای اسلامی راهکار‌هایی برای عبور از بحران کاغذ مطرح خواهد شد تا کارخانه‌های کاغذ سازی اصلاح و حمایت شوند و نه تنها نیاز خود را تامین کنیم بلکه بخشی از صادرات را در حوزه کاغذ داشته باشیم.
پژمان فر افزود: کاغذ از کالاهای اساسی ماست و باید تولید را در این بخش ایجاد کنیم، زیرا توجیه اقتصادی دارد.
مدیر پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی گفت: ما به عنوان مجمع ناشران انقلاب اسلامی باید سند ملی خودکفایی کاغذ را تدوین کنیم و زمانش هم باید برای افق خودکفایی ۱۴۰۴ باشد.
به گزارش چاپ ونشر به نقل از فارس، نشست نقد و بررسی موضوع بحران کاغذ و راهکارهای عبور از وضع کنونی ظهر امروز با حضور حجت‌الاسلام سالک، حجت‌الاسلام پژمانفر از نمایندگان مجلس شورای اسلامی و میثم نیلی، مدیرعامل مجمع ناشران انقلاب اسلامی، همچنین تعدادی از اعضای صنف نشر در سازمان فرهنگی و هنری شهرداری تهران برگزار شد.
مهرآبادی: واردات و تولید در موضوع کاغذ دو بحث جدی است
مهرآبادی از ناشران دفاع مقدس و مدیر انتشارات فرهنگ‌گستر در این جلسه با بیان اینکه یا باید واردکننده باشیم یا تولیدکننده گفت: در حال حاضر بحث واردات مشکلاتی را به وجودآورده است، ما با تعدادی از دوستان مطلع در کار کاغذ وارد مطالعه شدیم تا در سه استان شمالی طرح بازیافت را بررسی کنیم، اما اقبال به تولید در کشور وجود ندارد، ما هیچ وقت نتوانستیم طرح‌های پیشنهادی را به جایی بقبولانیم.
وی با بیان اینکه دو سیاست در حال حاضر باید مشخص شود، اول اینکه واردات را حل کنیم و در بحث تولید جدی‌تر عمل کنیم، گفت: مطالعاتی انجام شده و ظرفیت اسمی و رسمی مصرف کاغذ کشور شناسایی شده است، با توجه به اینکه برای تولید کارخانه‌ها نیازمند آب هستیم، در سه استان شمالی، مکان‌هایی مناسبی شناسایی شدند.
وی در پایان گفت: بازیافت در دنیا حرف اول را می‌زند و لزوما واردات خمیر نیست، بلکه هر نوع ماده سلولزی قابل تبدیل شدن به کاغذ است، ضمن اینکه کشورهایی که صاحب این صنعت هستند با ما دشمنی چندانی ندارند، مثل هند که می‌توانیم برای همکاری با آنها روی آنها حساب کنیم.
حسینی نیک: کارخانه کاغذی که لیوان و بشقاب یکبار مصرف تولید می‌کند
در ادامه عباس حسینی نیک مدیر انتشارات مجد در این نشست با بیان اینکه موضوع کاغذ اگر به سه بخش تقسیم شود به نتیجه خواهیم رسید، توضیح داد: مرتبه اول مباحث بلندمدت است، اینکه با موضوع کاغذ چگونه باید برخورد کنیم، مرحله بعد میان‌مدت و کوتاه‌مدت باید مدنظر قرار گیرد.
حسینی نیک تصریح کرد: در مرحله بلندمدت باید بگویم حوالی سالهای ۴۸ و ۴۹ کارخانه کاغذ پارس در هفت‌تپه افتتاح شد، علت اینکه این منطقه برای کارخانه کاغذ انتخاب شد این بود که حوالی کارون نیشکر تولید می‌شد و باگاس که تفاله نیشکر و جزو مواد اولیه کاغذ است در آنجا به دست می‌آمد، تفاله‌ها سوخته می‌شد، از این رو به این نتیجه رسیدند که آنجا کارخانه کاغذ احداث شود، کارخانه پارس به حدی مهم بود که پهلوی شخصا برای افتتاح آن حاضر شد و نوع کاغذ تولیدی این کارخانه به اندازه‌ای مطلوب بود که خواهان بسیار داشت.
وی اضافه کرد: اما در حال حاضر کارخانه وضعیت خوبی ندارد، ضمن اینکه حوالی سالهای ۸۶ و ۸۷ در دوران معاونت آقای پرویز، هیأت انجمن ها و وزارت بهداشت برای بازدیدراهی شدیم، اما پس از مدتی کارخانه خریداری شد و مجدد به راه افتاد و مدتی بعد خبر آوردند که سقف‌های آن شکسته و آب به دستگاه‌ها ورود کرده و ضرر زده است و در حال حاضر بدون فعالیت است.
وی گفت: الان هم این کارخانه لیوان یکبارمصرف تولید می‌کند، در حالی که باید کاغذ تولید می‌کرد، در مجلس شورای اسلامی باید به تولید کاغذ اهمیت داده شود، آیا در شأن جمهوری اسلامی این است که کارخانه‌ای که کاغذ خوب تولید می کرده، بشقاب و لیوان یکبار مصرف تولید و صادر کند؟
این ناشر در بخش دیگر سخنان خود ضمن بیان اینکه در هفت‌تپه یک میلیون تن باگاس تولید می‌شود و با آن می‌توان ۳۵۰ هزار تن کاغذ تولید کرد و پاسخ مصرف کاغذ کشور را داد، گفت: در طرح میان‌مدت بحث واردات مطرح است که بخشی مربوط به ارشاد می‌شود، شنیده می‌شود که کارگروه کاغذ چابک‌تر شده و درخواست‌های ناشران رسیدگی می‌شود، مجلس و بانک مرکزی نیز باید یاری‌دهنده باشند، در حالی که شنیده می‌شود به برخی دوستان ارز تخصیص نیافته است.
حسینی نیک، خرید و فروش کاغذ در این روزها را امنیتی و قضایی دانست و گفت: این نکته منفی است و باید راهکاری برای آن اندیشید تا کاغذ با ارز آزاد و نیمایی وارد کشور شود، در حالی که باید از سوی دیگر واردکنندگان کد شناسایی داشته باشندو مشخص شود چه مقدار کاغذ وارد کرده‌اند. این مسئله در میان‌مدت در حوزه واردات کاغذ مناسب خواهد بود.
مدیر انتشارات مجد به تل کوتاه مدت مشکل کاغذ هم اشاره کرد و توضیح داد: در مسئله کوتاه مدت، موضوع توزیع مطرح می‌شود، سامانه‌ای در ارشاد طراحی شده که کاغذها از آن طریق توزیع می‌شود و شرکت تعاونی ناشران آشنا مسئول آن است، در حالی که حجم وسیی از ناشران تنها ورود کاغذ را از یک شاهراه می‌بینند که رفع نیاز نمی‌کند. بضاعت‌ها قابل شناسایی است، اما ما در کوتاه‌مدت مشکل توزیع را داریم.
اسماعیلی راد: نیاز مصرفی کاغذ ما ۶۰ هزار تن است، هر چند آمارها قابل اتکا نیست
مهدی اسماعیلی راد مسئول کارگروه توزیع کاغذ به ناشران نیز در این نشست ابراز داشت: حوزه تولید را هیچگاه جدی نگرفتیم که اگر گرفته بودیم مشکلات را نداشتیم، در حال حاضر کارخانه پارس صادرکننده خمیر کاغذ است و در حوزه ظروف یکبار مصرف فعالیت دارد، کارخانه‌ای در امیرآباد داریم که کاغذ کرافت تولید می‌کند، مازندران هم که کاغذ روزنامه و تحریر تولید می‌کرد الان توان کمتری دارد.
وی گفت: اگر بتوان کارخانه م ازندران را به بخش خصوصی واگذار کرد، این کارخانه می‌تواند نیاز نشر کشور را جوابگو باشد، زیرا نیاز مصرفی ما ۶۰ هزار تن است، هر چند آمارها قابل اتکا نیست، چرا که تیراژها اغلب غیرواقعی هستند، اما در بحث واردات، مهمترین مشکل تخصیص ارز است، ما حدود دو ماه پیش از بانک مرکزی گزارش داشتیم که ۱۰۰ میلیون دلار ارز تخصیص داده شده در حالی که ۱۴ میلیون دلار مصوبه کارگروه بوده است، در این میان باید میان حوزه مصرفی صنعتی و نشر تفکیک قائل شد. با توجه به آمار، ۸۰ میلیون دلار برای وزارت صنعت بوده و تنها ۱۴ میلیون برای ارشاد، پس کاغذی که از این مجرا به ما می‌رسد قطره‌چکانی است و با حجم گرانی همخوانی ندارد.
وی در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره به اینکه این حجم از تخصیص نه تنها پاسخگوی نیاز شب عید برای نمایشگاه کتاب نیست و با مصوبات همخوانی ندارد گفت: باید وارکنندگانی که توان دارند وارد میدان شوند، اما از سوی دیگر، تخصیص ارز و نبود آن از گرفتاری‌های امروز ماست، بانک مرکزی حوزه نشر و مطبوعات را باید از حوزه صنعت تفکیک کند. ما نمایشگاه کتاب را پیش‌رو داریم، بنابراین باید مشکلاتمان حل شود ودر این مسیر مجلس می‌تواند با بانک مرکزی تعامل داشته باشد.
وی در پایان سخنان خود با بیان اینکه از سوی دیگر، قیمت‌گذاری‌ها به سرعت انجام نمی‌شود، در حالی که با قیمت‌های اعلام شده نیز برخی افراد حاضر به توضیح نیستند، گفت: تمام این مشکلات باید تا شب عید و نمایشگاه کتاب حل شود.
صالحی: سه سوال که پاسخ به آنها تکلیف کاغذ را مشخص می‌کند
محمدرضا صالحی، رئیس انجمن ناشران کمک‌آموزشی نیز به حل این مسئله کاغذ در حال و آینده اشاره کرد و گفت: اگر به سه سؤال پاسخ دهیم، موضوع برای ناشران حل خواهد شد. اول اینکه آیا ارز تخصیصی به کاغذ رسیده یا نه، دوم اینکه آیا کاغذ وارداتی به ناشران رسیده است یا نه، و سوم اینکه آیا ناشر کاغذ را دریافت کرده و آن را مبدل به کتاب نموده است یا نه؟
وی در پایان سخنان خود گفت: تخصیص ارز مشخص است، وزارت صمت، ارشاد و بانک مرکزی مسئول هستند، زیرا ثبت سفارش صورت می‌گیرد، اما از سوی دیگر ارشاد می‌تواند با کمک از انجمن‌های متولی، از میزان تخصیص ارز به ناشران راهنمایی بگیرد.
واعظ واردکننده کاغذ: محدودیت‌های ارزی و معامله با 4 ارز/ کانال‌های تائیدکننده کاغذ درست عمل نمی‌کنند
در ادامه این نشست تعدادی از واردکنندگان کاغذ نیز به بیان مشکلات خود پرداختند. واعظ از جمله واردکنندگانی بود که در این نشست با بیان اینکه نیازی که در حوزه‌های اداری و سایر حوزه‌ها غیر از فرهنگ است را هم باید جزو نشر درنظر بگیریم و تنها نمی‌توانیم درباره نیاز ۵۰ هزار تن ناشران عمومی صحبت کنیم، گفت: راه‌حلی که ارائه می‌دهیم باید همه نیازهای صنعت را پوشش دهد و در واقع این نیاز ۳۵۰ هزار تن است که حدود ۴۰۰ میل یون دلار محاسبه می‌شود، این رقم بزرگی نیست اما بهتر است مجموعه‌هایی چون کارخانه‌های مازندران فعالیت‌هایشان مورد آسیب‌شناسی قرار گیرد تا مشخص شود که چرا نیمه‌فعال و تع طیل هستند، زیرا تکنولوژی خوبی دارند، اما اشکال موجود که بعید می‌دانم تا نمایشگاه کتاب قابل حل باشد، کانال های تأییدکننده کاغذ هستند که به درستی کار خود را انجام نمی‌دهند.
به گفته این واردکننده، درباره کاغذ روزنامه باید بگویم نیاز ما در سال ۳۵ هزار تن است، مجموعا ۳۵ هزار دلار می‌شود، اما کانال ورودی ارشاد است و اگر یک متولی ناظر توزیع باشد، در بحث مطبوعات نباید مشکلی می داشتیم، هر چند ممکن است تاجر سوءاستفاده‌هایی داشته باشد، ولی نظارت می‌تواند کنترل‌کننده باشد.
سلیمانی دیگر وارکننده کاغذ نیز در جملاتی کوتاه گفت: ما در زمان تحریم به سر می‌بریم، جالب اینجاست که تا پیش از این با لیر، درهم و یورو می‌توانستیم در کنار سایر ارزها تبدیل داشته باشیم، اما در حال حاضر تنها با یوآن، روپیه و وون کره جنوبی می‌توانیم فعالیت کنیم، اما مشکل دوم ما روابط رانتی خاص در تخصیص ارز است، از این رو، تنها به برخی واردکنندگان خاص ارز تخصیص می‌یابد و شرکت‌های جدید نمی‌توانند ثبت سفارش کاغذ کنند، از این رو ۸ شرکت قدیمی نبض بازار را به دست گرفتند،در حالی که اگر ارز متقاضی از سوی وزارت صمت و بانک ارائه شود، قیمت کاغذ ۴۰ درصد از بازار پایین‌تر خواهد بود. ما اگر در پی راهکار سریع هستیم، بانک مرکزی باید اجازه ثبت سفارش با ارز متقاضی را بدهد، در این صورت قیمت کاغذ که بندی ۴۰۰ تومان است، بین ۲۲۵ تا ۲۳۰ هزار تومان خواهد شد، از سوی دیگر، ارز متقاضی به نفع دولت، ارشاد و صمت است.
وی در پایان گفت:بحث تحریم جدی است، خصوصا سوئیچینگ بارنامه‌ها، اگر سورس‌ها را اضافه کنیم لینک‌ها افزوده خواهد شد. روز گذشته دینار عراق هم به ۴ ارز مذکور اضافه شد، اما مشکلی از ما حل نخواهد کرد، چرا که در عراق زیرساخت سوئیچینگ وجود ندارد.
قدیانی: کاغذ کتاب گلاسه کودک و نوجوان این روزها نایاب شده است
نادر قدیانی مدیر انتشارات قدیانی هم در این نشست، نیاز کاغذ کشور را ۱۲۰ هزار تن دانست و گفت: کاغذ کتاب گلاسه کودک و نوجوان این روزها نایاب شده است، نظارت بر قوانین باید افزایش یابد، ما شاهدیم که سازمان امور مالیاتی با تغییر یک مدیرکل خود قوانینش عوض می‌شود و این باعث می‌شود ارتباط‌ها قطع شود. من نمی‌گویم به کاغذ ارز ۴ هزار و ۲۰۰ تومانی بدهید یا ندهید، اما فراوانی کاغذ باید در کشور نمایان شود، مگر ما در دهه هفتاد کاغذ ارزان نمی‌دادیم؟ و کنترل نداشتیم؟ پس چرا در حال حاضر نداریم؟
تورانیان: کاغذها را با ماشین‌های سنگین به گاوداری‌های اطراف شهر می‌برند!
تورانیان مدیر انتشارات شهراب و عضو هیأت مدیره مجمع ناشران انقلاب اسلامی هم گفت: من به عنوان شاگرد صنعت نشر اینجا صحبت می‌کنم، کاغذ دارای بحث مفصلی است که پیرامون آن سالها صحبت شده، اما نتیجه‌ای نداشتیم. ما بیشتر از اینکه فکر واردات باشیم، باید به بحث خودکفایی و بازسازی کارخانه‌ها فکر می‌کردیم، اما هیچ وقت نیندیشیدیم و کسی آن را جدی نگرفت. واقعیت قضیه آنجاست که منافع مافیا در واردات بود و هیچگاه اجازه ندادند روی کاغذ اساسی کار شود. با داشتن ده‌ها کارخانه در کشور و ماده اولیه آن، اما هر سال میلیون‌ها تن باگاس را آتش می‌زدند و امروز به خاطر عدم نظارت، به جای تولید کاغذ، خمیر کاغذ را صادر کرده و می‌فروشند و کسی نظارتی بر آنها ندارد، اراده‌ای هم بر حل مشکل نیست.
تورانیان گفت: برخی مسئولان توجهی نمی‌کنند، ما می‌گوییم در جنگ اقتصادی هستیم، اما آنها با قضایا راحت برخورد می‌کنند، ولی زمانی که بحران کاغذ به جایی می‌رسد که حیات و ممات نشر را تحت‌تأثیر دارد، متأسفانه فکر مسکن موقت هستند، در حالی که کاغذ به عنوان کالای اساسی مطرح است.
عضو مجمع ناشران انقلاب اسلامی گفت: دولت کنونی بی‌تدبیر و دولت ناامیدی است، دولت برای امروز ما چه پیش‌بینی کرده بود؟ به حدی بی‌توجهی شده که وارد کنندگان کاغذها را با ماشین‌های سنگین به سمت گاوداری‌های اطراف شهر می‌برند، تعزیرات و نیروهای نظارتی باید وارد شوند، اما شاهد حرکتی نیستیم. آنها که به مردم و ناشران تعهد داشتند، با هر قیمتی که خواستند کاغذ را فروختند، در حدی که امروز ناشر قادر به تولید نیست.
وی گفت: اگر قرار است مشکل حل شود، مشکل ضمانت تخصیص ارز حل شود، باید ضمانت ارزی رعایت شود.
امینیان: بیشترین اجزای کتاب وارداتی هستند و برای رسیدن به خودکفایی نیازمند سند ملی هستیم
در ادامه امینیان هم در سخنانی کوتاه گفت: اگر کتاب را به عنوان مسئله اصلی درنظر بگیریم، بیشترین اجزای کتاب وارداتی هستند و برای رسیدن به خودکفایی نیازمند سند ملی هستیم.
وی در پایان سخنان خود گفت: کارخانه کاغذ پارس با تخصیص یورو می‌توانست نیاز نشر کشور را تأمین کند، اما برای آن سرمایه‌گذاری نشد، مافیای کاغذ در برابر تولید داخلی مقاومت می‌کند و سعی دارد واردات را برجسته کند، چرا که در آن رانت و فساد وجود دارد و از همه مهم‌تر برای کشور وابستگی ایجاد می‌کند.
سند ملی خودکفایی کاغذ را تدوین کنیم و افق خودکفایی هم ۱۴۰۴ باشد
در پایان این نشست، حسینی مدیر پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی هم گفت: نقش کاغذ در صنعت نشر شبیه نقش دلار در اقتصاد کلان کشور است، سهم کاغذ از تولید کتاب سهم قابل‌ملاحظه‌ای نیست اما اثرش ماندن دلار در اقتصاد کلان است.
وی با بیان اینکه بحث مواد اولیه در صنعت چاپ هم از مشکلات دیگر است، گفت: یکی از مشکلات ما عدم توانایی ناشران در مبلغ حواله کاغذ است، اغلب ۷۲ ساعت برای ناشر زمان تعیین می‌شود تا مبلغ را تأمین کند، اما مشکلات نقدینگی این اجازه را نمی‌دهد. در حال حاضر میانگین قیمت کتاب صفحه‌ای ۲۰۰ تومان است و تصاعدی در حال افزایش است، نظارتی هم بر قیمت‌ها وجود ندارد. ما به عنوان مجمع ناشران انقلاب اسلامی باید سند ملی خودکفایی کاغذ را تدوین کنیم و زمانش هم باید برای افق خودکفایی ۱۴۰۴ باشد.
یک ناشر واردکننده کاغذ با اشاره به کاغذبازی‌های اداری برای واردات کاغذ و وحشتناک خواندن روند اداری گفت: اختصاص ارز دولتی به کاغذ اشتباهی بود که موجب فساد در این زمینه خواهد شد.
به گزارش چاپ ونشر به نقل از باشگاه خبرنگاران پویا، 5 ماه از انتشار نخستین فهرست واردکنندگان کاغذ مورد تایید وزرات فرهنگ و ارشاد اسلامی می‌گذرد، در این مدت بارها اظهاراتی مبنی بر کمبود کاغذ در کشور از سوی نهادها و مسئولان مختلف فرهنگی، آموزشی و صنعتی مطرح شده است، کمبودی که به نظر می‌رسد، بخشی از آن با واردات کاغذ جبران شود. اما در حالی که بازار منتظر تزریق کاغذهای جدید وارداتی با قیمت مصوب وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی است، در هفته‌های گذشته شاهد ایجاد تنش در بازار کاغذ و افزایش یک شبه قیمت‌ها به بالای 200 هزار تومان بودیم.
افزایش قیمتی که به گفته فعالان بازار کاغذ نتیجه کمبود کاغذ در کشور است. پرسشی که ایجاد می‌شود، این است که پس تکلیف واردات کاغذ به کشور چه شد؟ چرا پس از 5 ماه هنوز واردکنندگان نتوانسته‌اند، کاغذ به کشور وارد کنند؟
محمد متولی مدیر انتشارات هوپا یکی از واردکنندگان مورد تایید وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی است. وی که در درجه اول خود را یک ناشر می‌داند و بعد یک واردکننده از مشکلاتی که بر مسیر واردات کاغذ به کشور وجود دارد، سخن گفته و تصریح می‌کند: اختصاص ارز دولتی به کاغذ فسادآور است و تنها راهکار رهایی از وضع موجود برداشتن انحصار واردات و استفاده از ارز نیمایی برای واردات کاغذ است. مشروح گفت‌وگوی تسنیم با متولی به شرح ذیل است:
آقای متولی شما به عنوان یک ناشر چه شد که به واردات کاغذ آن هم در شرایط فعلی که ریسک بالایی دارد، پرداختید؟
با بهم ریختگی بازار کاغذ وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی توانست مصوبه پیوستن کاغذ به فهرست کالاهای اساسی برخوردار از ارز 3800 تومانی را در هیات دولات تصویب کند، اما چون این بحث شائبه‌هایی ایجاد می‌کرد و تفاوت قیمت ارز دولتی و ارز نیمایی فسادآور بود، قرار شد این وزارتخانه روی واردات کاغذ و توزیع نیز نظارت کند. بنابراین صلاحیت واردکننده‌ها از سوی ارشاد تایید شد.
به همین منظور کارگروهی در وزارت ارشاد تشکیل شد، پیش از آن کارگروهی در وزارت صنعت برگزار می‌شد که بنده هم عضو آن بودم، در این کارگروه مطرح شد که واردکنندگان کاغذ باید سود 15 درصد خود را بردارند و کاغذها را برای توزیع در اختیار مصرف‌کنندگان واقعی که ناشران هستند، قرار دهند، مقرر شد، راهکاری اندیشیده شود تا ورود کاغذ به کشور به صورت شفاف و دقیق در اختیار صنف و وزارت ارشاد قرار گیرد. بنابراین وزارت ارشاد به دنبال توزیع عادلانه کاغذ برآمد، که البته مورد انتظار هم است ولی به نظر من کار سخت و ناشدنی است، چون مقیاس دقیقی برای اینکه هر ناشر چه میزان کاغذ باید دریافت کند، وجود ندارد و به نظر من خود توزیع کاغذها نیز فسادآور خواهد بود.
در این راستا وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی از بنده خواست در واردات کاغذ به آنها همکاری کنم، ما پیش از این در انتشارات هوپا با یک شرکت نروژی که تولید بالک بر عهده دارد، وارد تعامل شده بودیم بخشی از کاغذها را در انتشارات مصرف می‌کردیم و بخشی دیگر را به کشورهای دیگر می‌فروختیم، با مذاکرات ارشاد پذیرفتم که واردات کاغذ بالک به ایران را در تناژی انجام دهم.
تقریبا تقریبا 5 ماه از اعلام فهرست نخستین واردگنندگان کاغذ مورد تایید وزرات ارشاد که شما هم جزوی از آنها بودید می‌گذرد، عمده واردکنندگان تاکنون موفق به واردات تناژ اعلامی خود نشده‌اند من جمله شما، چرا؟
وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در اقدامات خود اسامی واردکنندگان را معرفی کرد. در این اسامی نام بنده نیز با ظرفیتی به ثبت رسیده بود، که بیشتر اسمی بود، نه واقعی.
چرا که در دنیا برای تولید بالک محدودیت وجود دارد، کشورهای اسکاندیناوی به تولید این نوع کاغذ می‌پردازند و تولیداتشان سنگین نیست.برای نمونه 3 هزار تن کاغذ بالک را می‌توانند یک ساله به ما تحویل دهند، نه چند ماهه.
متاسفانه برخی ناشران که تصور می‌کردند، این 3 هزارتن کاغذ بالک پشت درهای گمرک است، هر روز از بنده می‌پرسند، پس کاغذهایت کو؟
ما پیش از این نیز به صورت ماهیانه از این شرکت خریداری کرده بودیم، اما اکنون ما دچار مشکلات نقل و انتقال مالی شده‌ایم، پول‌هایی که باید حواله می‌شد، چون ارز دولتی بود، مستقیم حواله نمی‌شود، باید از کشورهایی چون چین حواله شود که این موجب 8 درصد افزایش قیمت است. بانک‌های واسطه چین 6 تا 10 درصد کارمزد برای انتقال پول بر می‌دارد بانک هم 35 درصد حواله را بلوکه می‌کند، طی کردن این مسیر زمینه سرمایه‌گذاری را بالا می‌برد، بنابراین از زمان ثبت سفارش تا خرید کاغذ 3 ماه طول می‌کشد، در این 4 ماه، 35 درصد پول بلوکه می‌شود. این اتفاقات موجب افزایش قیمت کاغذ خواهد شد.
نکته بعدی بحث حمل است، تا پیش از این شرکت‌های حمل کاغذ، هر کانتینر را هزار تا 1500 یورو اجاره می‌داند، اکنون به 4 تا 5 هزار یورو رسیده است، تازه اگر بتوانیم کانتینر خالی گیر بیاوریم.
چرا از کشورهایی چون هند، چین، اندونزی، کره و ... خریداری نمی‌کنید که مشکلات حمل و انتقال حواله کمتر شود؟
خرید از بازارهای اروپا مقرون به صرفه‌تر است، چرا که هند و چین ال‌سی باز نمی‌کنند و قابل اعتماد نیستند، ریسک سرمایه گذاری بالا است، ممکن است به هر نحوی به تعهدات خود عمل نکنند، افزایش قیمت داشته باشند و ... بنابراین ریسک سرمایه‌گذاری از کشورهای آسیایی بالاتر است.
به نظر می‌رسد، تنها مشکلات واردات کاغذ مشکلات خارجی که به آن اشاره کردید نباشد، بانک مرکزی نیز گویا کارشکنی‌هایی در تخصیص ارز داشته است، درست است؟
ما برای بخشی از تناژ مورد نظر ثبت سفارش کرده و مقداری از پول را نیز حواله کردیم، کاغذهای خریداری شده در راهند، اما پروسه اداری که بین وزارت صنعت، معدن و تجارت، بانک مرکزی و وزارت ارشاد ایجاد شده است، پروسه طولانی و غیرهماهنگ است که موجب شده کار عقب بیافتد.
بخش نخست این پروسه در وزارت ارشاد صدور مجوز واردات است که انصافا با سرعت بالایی کار انجام می‌شود، این مجوز باید به وزارت صنعت معدن و تجارت برود و دوباره تایید شد، بعد باید به سراغ بانک مرکزی برویم تا اجازه دهد پول را حواله کنیم. اما این میان چند نکته وجود دارد، اول اینکه باید تناژ دقیق واردات را مشخص کنیم که این کار مشکل آفرین است چرا که تناژ دقیق زمانی که بار آماده می‌شود، تعیین می‌شود، ممکن است یک تن بالاتر یا یک تن پایین‌تر باشد.
اگر این بالا و پایین‌شدن رخ داد باید دوباره این پروسه اداری را برای تایبد این کسری یا زیادی طی کنیم و گرفتار کاغذبازی وحشتناک اداری شویم.
دوم اینکه بانک مرکزی اخیراً 12 هزار پرونده ثبت سفارش واردات کالا را باطل کرده است، آن‌هم به علت نامشخص که پرونده‌های واردات کاغذ هم در این میان است و پرونده ما نیز برای واردات کاغذ بالک باطل شده است.در حالیکه کاغذ ما حمل شده و اکنون در مسیر اسات، ضمن اینکه ثبت سفارش‌‌های بعدی به مرور انجام می‌شود و دوباره گرفتار این پروسه اداری خواهد شد.
گرانی‌های اخیر بازار کاغذ را می‌توان به این موضوعات مرتبط دانست؟
بله، این اتفاقات موجب تنش شده در بازار شده است. گرانی کاغذ اصولا دو زمان رخ داده است، یکی با افزایش قیمت جهانی و دومی با ایجاد جو روانی. من تاجر می‌دانم که تعدادی کاغذ در انبار دارم، اگر آن را بفروشم دستم خالی می‌شود و دیگر نمی‌توانم کاغذ بخرم. این موجب ایجاد تنش می‌شود. این تنش قیمت‌ها را افزایش می‌دهد.
پیش‌بینی من این است که از این زمان به بعد بحران در بازار کاغذ بیشتر خواهد شد، چرا که کره‌ای‌و اندونزی‌ها اساسا دیگر به ما کاغذ نمی‌فروشند، هندی‌ها و چینی‌ها نیز تعداد محدودی فروش دارند. مشکلات حمل و ریسک سرمایه‌گذاری نیز ایجاد شده است.
راهکار پیشنهادی شما چیست؟
من به شخصه معتقدم که ارز دولتی را باید از کاغذ حذف کنند و کاغذ با ارز نیمایی وارد شود، بگویند هر وارد کننده‌ای که توانست برود کاغذ بیاورد، واردات کاغذ را سهیمه بندی نکنند.
این موجب گران‌تر شدن کاغذ نخواهد شد؟
خیر، مگر الان کاغذ را با ارز 4200 تومان می‌فروشند؟ کاغذ الان هم گران است، ما اگر کاغذ را با ارز 9هزار تومان نیمایی هم حساب کنیم، ارزان‌تر از قیمت فعلی خواهد بود. واردات کاغذ با ارز نیمایی هم مانع فساد می‌شود و هم اینکه مشکلات توزیع ناعادلانه و ... را نیز در بر نخواهد داشت.
در وضعیت فعلی ناشر کاغذ دولتی را می‌گیرد و در بازار آزاد می‌فروشد، اینطور برایش سود بیشتری دارد، آن‌وقت من ناشر واقعی باید بروم از شخصی که فقط مجوز نشر دارد و به واسطه این مجوز کاغذ دولتی دارد، کاغذ را گران‌تر بخرم.
گفتید که شما بخشی از کاغذ‌هایی که قبول کردید وارد کنید را خریداری کرده‌اید، این کاغذها کی به ایران می رسند و با چه قیمتی و چگونه توزیع خواهند شد؟
ما قرار است در اختیار اتحادیه ناشران و کتابفروشان تهران قرار دهیم و آنها بین مصرف‌کنندگان توزیع کنند، قیمت را هم تا لحظه‌ای که به تهران نرسد، نمی‌توان دقیق مشخص کرد، اما کاغذ سه ورقی بندی حدودا 100 هزار تومان خواهد بود.یعنی نصف قیمت فعلی در بازار.
جالب است، قیمت تمام شده شما حتی پایین‌تر از قیمتی است که کارگروه چندی پیش برای کاغذهای موجود در بازار تعیین کرد؟ چگونه قیمت تمام شده شما این اندازه پایین در می‌آید؟
ما چون ظرفیتی از این کارخانه نروژی را خریداری کرده بودیم، ـ از ابتدای سال ماهی 500 تن پیش پرداخت داده بودیم ـ قیمتان پایین‌تر بود، به همین دلیل بود که وزارت ارشاد از ما خواست کاغذ وارد کنیم. کاغذهای وارداتی تمام در اختیار اتحادیه قرار خواهد گرفت و حتی یک بند از آن را ما خودمان استفاده نخواهیم کر
محسن جوادی معاون امور فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی از آغاز به کار قریب‌الوقوع سامانه تامین کاغذ یارانه‌ای با همکاری اتحادیه تعاونی ناشران تهران خبر داد.
به گزارش چاپ ونشر به نقل ازقدس آنلاین، در این دیدار که همراه جوادی، امیرمسعود شهرام نیا؛ مدیر عامل مؤسسه نمایشگاه های فرنگی ایران و حجت الاسلام و المسلمین محمدعلی انصاری مدیر کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان حضور داشتند، هر یک از ناشران حاضر دغدغه‌های خود در حوزه های نشر و مشکلات موجود خود را مطرح کردند.
از جمله موارد مطرح شده در این نشست مشکلات قیمت کاغذ، نوسانات ارز، اقتصاد نشر، کافی نبودن یارانه‌های حمایتی برای ناشران و ... بود که از سوی طرفین مورد بحث قرار گرفت.
محسن جوادی نیز در این دیدار در سخنانی عنوان کرد: مهمترین مشکل ما اکنون در حوزه کتاب قاچاق کتاب است و تاکنون یک میلیون جلد از آثاری که به صورت قاچاق چاپ شده را کشف کرده‌ایم. یکی از سیاست هایی که اکنون در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی دنبال می شود این است که در کنار هر کار فرهنگی باید پیوست اقتصادی نیز وجود داشته باشد و ما به طور جدی این سیاست را دنبال می کنیم.
وی در ادامه به عدم کمبود ویترین کتاب در کشور اشاره داشت و عنوان نمود: در بعضی از شهرهای ما ویترین مناسبی برای کتاب وجود ندارد و از نبود کتابفروشی‌های خوب رنج می‌بریم. بایدفرصتی را فراهم کنیم تا کتاب فروشهای ما گسترش پیدا کند. برای این موضوع تسهیلاتی را اختصاص داده ایم که اکنون در حال عملیاتی شدن است.
محسن جوادی همچنین گفت: تقاضای کتاب باید زیاد شود. سیاستهای حمایتی چندان تاثیرگذار نیست و موجب رانتی شدن صنعت نشر می شود و یا خود فساد می آورد. سرمایه گذاری خوب برای افزایش تقاضای کتاب داشته ایم و نزدیک به ۱۰ هزار باشگاه کتاب خوانی را در کشور ایجاد کرده‌ایم.
وی در ادامه در خصوص مشکلات به وجود آمده در خصوص تأمین کاغذ و واردات آن گفت: متاسفانه واردکنندگان کاغذ همکاری های لازم را با ما نداشتند و باعث به وجود آمدن مشکلاتی در اینحوزه شدند. هماهنگی های به عمل آمده با وزارت صنعت و معدن و تجارت ثبت سفارش های خوبی برای کاغذ صورت گرفته و نتایج مثبت آن در ماه های آینده مشاهده می شود.
جوادی در ادامه با اشاره به راه اندازی سامانه تأمین کاغذ یارانه‌ای گفت: در بحث ثبت سفارشات کار را به صنف واگذار کرده ایم و تنها نقش نظارتی داریم. به زودی سامانه تأمین کاغذ یارانه‌ایاز طریق اتحادیه تعاونی ناشران تهران (آشنا) کار خود را آغاز می‌کند. ناشران با ثبت سفارشات خود در این سامانه می‌توانند کاغذ مورد نیاز خود را سفارش دهند.
معاون امور فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در پایان سخنان خود در این نشست گفت: در خصوص تسهیلات به کتاب فروشی ها کارهای خوب و زیربنائی انجام شده است و برای حمایت از ناشران و ارائه تسهیلات به آن ها نیز برنامه هایی در دست اجرا داریم که به دنبال اجرائی کردن آن ها هستیم.
عضو کارگروه ساماندهی کاغذ وزارت فرهنگ از تعلل بانک مرکزی در پرداخت ارزی به واردکنندگان کاغذ خبر داد و گفت: برخی کاغذهای فهرست نخست وارد شده، اما هنوز توزیع نشده‌اند.
به گزارش چاپ ونشر به نقل از باشگاه خبرنگاران، غلامرضا شجاع، عضو کارگروه ساماندهی کاغذ وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، با اشاره به انتقاد برخی واردکنندگان کاغذ مورد تأیید ارشاد نسبت به مشکلات در دریافت یورو از بانک مرکزی طی هفته‌های گذشته گفت: بانک مرکزی بر اساس ذخیره‌های ارزی خود به واردکنندگان ارز می‌دهد، ممکن است در هفته‌های گذشته به دلیل افزایش فعالیت واردکنندگان حوزه‌های مختلف میزان یوروی ذخیره شده کاهش یافته باشد و به جای آن یوآن؛ روپیه و روبل در اختیار بگذارد.
وی ادامه داد: در کارگروه کاغذ نیز درباره این موضوع صحبت شد، نماینده بانک مرکزی گفته است که در چنین مواردی یورو برای کالاهای ضرورتی‌تر مانند دارو اختصاص پیدا می‌کند، هیچ جای نگرانی نیست و در هفته های آینده این مشکل برطرف خواهد شد، کما اینکه برای واردکنندگان کاغذ نوع ارز دریافتی چندان تفاوتی نمی‌کند.
وی افزود: آن چیزی که برای ما مشکل ایجاد کرده است این است که در پرداخت‌ها تعلل دیده می‌شود، این کار به کندی انجام می‌شود. در حالی که کارگروه طبق وظیفه فعالیت خود را انجام می‌دهد و واردکنندگان بسیاری را برای بررسی شرایط به وزارت صنعت معرفی کرده است.
شجاع در پاسخ به اینکه واردکنندگان فهرست نخست تاییدی وزارت ارشاد کاغذهای خود را وارد کرده‌اند، یا خیر گفت: کاغذها وارد شده اما هنوز توزیع نشده است.
نماینده تشکل‌های چاپ سراسر کشور به جز تهران ادامه داد: ما همچنین برای بهره‌مندی چاپخانه‌ها از کاغذهای وارداتی با وزارت ارشاد وارد تعامل شده‌ایم تا بدون واسطه چاپخانه‌های استان‌ها و تهران بتوانند کاغذهای وارداتی را از واردکننده تحویل بگیرند.
وی ادامه داد: البته این مصوبه هیئت دولت است که کالاهای اساسی گروه یک مستقیماً از واردکننده به دست مصرف‌کننده می‌رسند، اتحادیه‌ها، تعاونی‌ها، بنکداری‌ها، خرده‌فروش‌ها و ...حذف می‌شوند.
