Mazaya Theme alt="چاپ و نشر" title="چاپ و نشر"

رئیس دانشگاه آزاد اسلامی رفسنجان از رو به پایان بودن طرح مطالعاتی تولید کاغذ از سنگ در رفسنجان خبر داد.

به گزارش چاپ و نشر/ محسن صفریان صبح دوشنبه در همایش دانشگاه، صنعت، کارآفرینی اظهار کرد: این همایش با هدف فراهم کردن محیطی برای بازگو کردن مشکلات سرمایه‌گذاری، کارخانه داران و کارآفرینان و راهکار حل آن و انتقال تجارب کارآفرینان موفق و دستاوردهای علمی دانشگاه در صنعت، تشویق برای ایجاد کارآفرینی و برگزاری کارگاههای مختلف مورد نیاز صنعت برگزار شده است.

وی بیان کرد: دانشگاه آزاد اسلامی رفسنجان به عنوان دومین دانشگاه شهرستان در سال ۶۷ راه اندازی شد و اکنون دارای سه دانشکده با ۷۲ رشته در مقاطع مختلف است.

رئیس دانشگاه آزاد اسلامی رفسنجان ادامه داد: این دانشگاه چهار هزار و ۱۰۰ دانشجو در حال تحصیل، ۱۰ هزار و ۴۰۰ فارغ‌التحصیل و ۲۹۰ استاد عضو هیئت علمی و مدعو دارد.

وی ادامه داد: ۳۲ هزار مترمربع فضای ساختمان‌های دانشگاه است و دو ساختمان کتابخانه و مسجد در حال احداث است.

صفریان با اشاره به فعالیت های پژوهشی این دانشگاه، یادآور شد: مرکز رشد دانشگاه بسیار پرتلاش به کار خود ادامه می دهد و روز گذشته از محصول یکی از شرکت های دانش بنیان در مرکز رشد دانشگاه در نمایشگاه بین المللی تهران رونمایی شد.

رئیس دانشگاه آزاد اسلامی رفسنجان از چاپ ۴۸۳ مقاله علمی توسط هیئت علمی دانشگاه خبر داد و تصریح کرد: حدود هزار و ۱۰۰ پایانه ارشد در دانشگاه خاتمه یافته و حدود ۱۹۵۰ پایان نامه در رشته های مختلف با دریافت اولویت های پژوهشی سازمانها می تواند انجام بگیرد.

صفریان گفت: مراحل مطالعاتی پروژه تولید کاغذ از سنگ در دانشگاه در حال اتمام است و برای انجام آن اقدام می شود.

وی ادامه داد: پروژه ماشین چندکاره باغ ورز که از دستاوردهای همایش تدبیر، تلاش و توسعه بود که روز گذشته به عنوان رتبه سوم در سرمایه گذایر پزوهشی و فن بازار در تهران کسب کردیم.

مهر

رئیس فدراسیون واردات، با اشاره به عدم وجود زیرساخت های لازم برای تولید کاغذ باکیفیت در داخل کشور، گفت: نمی‌توان به کاغذ یک نگاه بخشی داشت.

به گزارش چاپ و نشر/ فرهاد احتشام زاد در خصوص واردات کاغذ و انتقاد تولید کنندگان به واردکنندگان این کالا، اظهار داشت: کاغذ، کالایی است که در حوزه محصولات فرهنگی، به عنوان یک کالای استراتژیک شناخته می شود و نقش موثری در توسعه فرهنگی کشور و پیشبرد برنامه های آموزش عمومی دارد.

وی با اشاره به این موضوع که استهلاک ناشی از بازار پر نوسان کاغذ، فضای فرهنگ، هنر و آموزش را از ماموریت اصلی‌اش خارج می کند، ادامه داد: نمی توان به کاغذ یک نگاه بخشی داشته و مصرف کنندگان آن که عمدتا ناشران کتاب، روزنامه ها و نشریات هستند را با شوک های ناگهانی بازار مواجه کرد. هر چند که صنعت بسته بندی، نیز یکی از مشتریان اصلی کاغذ است، چرا که کمتر کالایی را می توان دید که از کاغذ برای بسته بندی آن استفاده نشده باشد.

رئیس فدراسیون واردات در خصوص محدودیت واردات کاغذ، افزود: در شرایطی که تولید داخلی تاکنون هرگز نتوانسته حتی جوابگوی ۲۰ درصد مصرف کاغذ چاپ و تحریر کشور باشند، چطور می‌خواهیم به سراغ محدودسازی واردات کاغذ با استفاده نادرست از ابزارهای تعرفه و یا هر ابزار شفاف یا غیر شفاف دیگر برویم. بی شک هر گونه خطا در این حوزه، کشور را به یک بحران بزرگ برای مصرف کنندگان این محصول مواجه می کند که شاید جبران آن به یک دهه زمان نیاز داشته باشد.

وی ادامه داد: کسی منکر حمایت از تولید نیست، ولی مسئله اساسی این است که این حمایت ها باید هوشمندانه، آینده‌نگرانه و مبتنی بر حقوق مصرف‌کننده باشد.

رئیس فدراسیون واردات ایران افزود: مصرف کننده ایرانی شایسته کالای باکیفیت است و نباید به بهانه حمایت از تولیدات بی کیفیت کارخانجات رانتی که اتفاقا هیچ نشانی از تلاش برای ارتقاء کیفیت و بهینه سازی خطوط تولید در طول یک دهه اخیر در آن ها دیده نمی شود، مردم را از مصرف کالای مناسب محروم کرد.

وی اضافه کرد: بی شک همانطور که هر وارداتی، منطقی و ارزنده نیست، هر تولیدی نیز نمی تواند ارزش حمایت کردن داشته باشد. تولید اگر بر مدار مزیت اقتصادی نباشد، دیر یا زود محکوم به شکست است. این یک انحراف اقتصادی است که فکر کنیم باید همه نیازمندی های بازار را در داخل کشور تولید کنیم.

احتشام زاد در خصوص تولید کاغذ باکیفیت در کشور، تصریح کرد: برای تحقق چنین هدفی، باید زیر ساخت های آن در کشور موجود باشد. اگر الزامات اولیه آن، فراهم نباشد، آب در هاون کوبیدن است. اگر بخواهیم به دنبال تولید کردن همه نیازهایمان باشد، ثمره ای جز اتلاف منابع و به انحراف کشاندن ظرفیت ها نخواهیم دید. کشور ما ممکن است بتواند بعضی از کالا های مورد نیاز خود را تولید کند ولی بی شک قادر به تولید همه چیز نیست.

وی ضمن برشمردن پیش فرض های اولیه برای تولید کاغذ باکیفیت اظهار داشت: برای تولید کاغذ، یا باید در کشور پالپ تولید شود که در کشور ما که کمتر از ۵ درصد زمین ها را جنگل تشکیل می دهد، این کار غیر ممکن است یا باید پالپ را وارد کرد که دراین صورت دیگر این تولید مقرون به صرفه واقتصادی نیست.

احتشام زاد با اشاره به بحران بی آبی در کشور اضافه کرد:تولید کاغذ احتیاج به آب فراوان دارد که متاسفانه این موضوع در کشور ما یک چالش بزرگ است. با وضعیت کم آبی، به هیچ وجه آینده نگرانه نیست که در حوزه تولید کاغذ سرمایه‌گذاری بیشتری صورت گیرد و همان تاسیس کاغذ مازندران نیز با استفاده از رانت دولتی صورت پذیرفته و هیچ گاه توجیه اقتصادی نداشته است.

به گفته رئیس فدراسیون واردات ایران، تولید کاغذ باکیفیت نیاز به سرمایه گذاری حداقل یک میلیارد دلاری دارد که در شرایط کنونی کشورمان و دور نمای آینده، چندان منطقی به نظر نمی رسد. ضمن اینکه انتقال تکنولوژی های جدید تولید نیز خود یک مقوله مستقل است که متاسفانه هیچ گاه نسبت به آن اهتمام مناسبی از سوی تولیدکنندگان صورت نگرفته است

احتشام زاد با تایید ضرورت مدیریت بهینه واردات کاغذ، تصریح کرد: دفاع ما از واردات کاغذ، یک دفاع یک طرفه و غیر مسئولانه نیست. گفته های اینجانب دلالت بر واردات غیر مسئولانه، واردات غیر شناسنامه دار و واردات چراغ خاموش و غیر شفاف کاغذ نمی‌کند.

به گفته احتشام زاد، قطعا واردات کاغذ نظیر واردات سایر کالاها نیاز به توازن بخشی میان تولید و مصرف دارد. برای صیانت از تولید داخل باید به‌گونه‌ای رفتار شود که همپوشانی دقیقی بین سیاست‌های تولیدی و نیاز بازار وجود داشته باشد. به طوری که برنامه های حمایت از تولید منجر به خدشه در نظام بازار نشود.

رئیس فدراسیون واردات ایران افزود: واقعیت این است که با توجه به تنگناهای تولید کاغذ در کشورمان، ما باید از پتانسیل تجارت خارجی برای تامین نیازهای خود استفاده کنیم. متاسفانه بی کیفیت ترین کاغذ های چاپ و تحریر هند و چین، از کاغذ های داخلی بهتر هستند و حتی کشور چین در حال حاضر با داشتن کارخانه‌های عظیم و جدید در حال تولید کاغذ با کیفیت ها و استانداردهای مورد قبول دنیا است که البته در کشور ما هم بازار خوبی دارند.

به گفته احتشام زاد، بنابراین باید به همه منتقدان واردات کاغذ به صراحت بگوییم که باید اقتصاد را از نقطه اول آن یعنی «تولید با فرض مزیت اقتصادی» بازبینی کنند.

وی در خصوص درخواست تولیدکنندگان کاغذ مبنی بر افزایش تعرفه واردات آن تصریح کرد: در کشوری که هیچ کارخانه ای برای تولید با کیفیت و کافی کاغذ چاپ و تحریر وجود ندارد، چرا باید تعرفه واردات اضافه شود؟ آیا این خود، یک رانت به بهانه تولید داخلی نیست؟

احتشام زاد در رابطه با عدم پرداخت مالیات بر ارزش افزوده از سوی واردکنندگان کاغذ که یکی از انتقادات تولیدکنندگان کاغذ است، اظهار داشت: در خصوص مالیات بر ارزش افزوده و برخی مباحث پیرامون وجود تبعیض میان واردکنندگان و تولیدکنندگان، بعید می دانم که هیچ نوع کاغذ چاپ و تحریر، اعم از خارجی و یاداخلی مشمول دریافت مالیات بر ارزش افزوده شود.

بازار کاغذ گلاسه در ایران یک بازار کاملا وارداتی است، طوری که 100درصد نیاز بازار از کشورهایی مثل چین،  اندونزی و کره تامین می شود. سالانه 40هزار تن کاغذ گلاسه در ایران مصرف می شود و همین حجم کم مصرف و بازار محدود باعث شده هیچ تولیدکننده ای به سمت تولید در این حوزه نرود و واردات بر تولید ترجیح داده شود.

به گزارش چاپ و نشر/ بازار کاغذ گلاسه در ایران یک بازار کاملا وارداتی است، طوری که 100درصد نیاز بازار از کشورهایی مثل چین،  اندونزی و کره تامین می شود. سالانه 40هزار تن کاغذ گلاسه در ایران مصرف می شود و همین حجم کم مصرف و بازار محدود باعث شده هیچ تولیدکننده ای به سمت تولید در این حوزه نرود و واردات بر تولید ترجیح داده شود.

بازار مقوا اما بازار بسیار مناسبی برای سرمایه گذاری تلقی می شود،  گرچه عمده این بازار نیز دست واردات است و تنها 30درصد بازار را تولیدکنندگان ایرانی تامین می کنند. برای آگاهی از مهم ترین بازار دنیا که قیمت آن تحت تاثیر بازار جهانی است، «فرصت امروز» گفت و گویی را با ابوالفضل روغنی، رئیس اتحادیه کاغذ و مقوا داشته است که در ادامه می خوانید.

حجم کم تولید و قیمت بالا،  دلیل بی انگیزه بودن سرمایه گذاران

رئیس اتحادیه کاغذ و مقوا در رابطه با تولید کاغذ گلاسه در ایران می گوید: 100درصد کاغذ گلاسه موجود در کشور وارداتی است. در واقع هیچ گونه تولیدکننده ای در این حوزه فعالیت نمی کند. دلیل این موضوع هم حجم کم مصرف بازار داخلی است و همین مسئله باعث شده استقبالی برای تولید داخل وجود نداشته باشد.

وی با بیان این جملات می افزاید:  حجم کم بازار مصرف باعث شده است کاغذ گلاسه با قیمت های بالایی در بازار عرضه شود. این نوع کاغذ، بازار خاص خود را دارد و برای مجلات شیک و بسته بندی های لوکس مورد استفاده قرار می گیرد.

روغنی با اشاره به اینکه کاغذ نیز مثل خیلی از محصولات قیمت جهانی دارد، ادامه می دهد: این بازار نیز تحت تاثیر بازار جهانی تغییر قیمت می دهد،  البته چند سالی است قیمت کاغذ گلاسه کاهش داشته است. در حال حاضر میانگین قیمت هر بند کاغذ تحریر در بازار تهران 74 تا 75 هزار تومان و میانگین بهای هر کیلو کاغذ گلاسه نیز 3هزار و 300 تا 3 هزار و 450تومان است.

 وی با بیان اینکه این واردات عمدتا از کشورهای اندونزی،  چین، کره و کشورهای اروپایی انجام می شود،  می گوید: به دلیل اینکه کشور ما یک کشور واردات پذیر است،  اگر تولیدی هم در این حوزه در کشور رخ دهد،  با استقبال مواجه نخواهد شد. طبیعی است زمانی که واردات صورت می گیرد قیمت های فروش هم مناسب نخواهد بود،  زیرا رقابتی برای آن وجود ندارد.

رئیس اتحادیه کاغذ و مقوا با بیان این جملات می افزاید: تجهیزات و ماشین آلات مورد نیاز برای این خط تولید باید وارد شود که  این واردات نیز معمولا از کشورهای صنعتی پیشرفته مثل کره و ژاپن صورت می گیرد. در رابطه با قیمت این تجهیزات باید بگویم به دلیل اینکه برآوردی برای تولید در داخل نداشته ایم، قیمت دقیق ماشین آلات مورد نیاز را در اختیار نداریم. روغنی می گوید: سالانه 40 هزار تن کاغذ گلاسه مورد نیاز کشور است، به همین جهت هیچ تولیدکننده ای انگیزه ای برای تولید در این حوزه ندارد.

تولید در این بخش مانند این است که شما یک اتوبوس بخری و بدانی روزانه 10 نفر مسافر بیشتر نداری. وی ادامه می دهد:  تجهیزات این خط تولید بسیار هزینه بردار است و تولید کاغذ گلاسه در ایران به هیچ عنوان صرفه اقتصادی ندارد، مگر اینکه این خط تولید به منظور صادرات شکل گیرد.

کشوری واردات پذیر و خارجی پسند هستیم

روغنی در رابطه با بازار مقوا می گوید: بازار مقوا بازار بسیار مناسبی به جهت سرمایه گذاری و تولید است. در حال حاضر یک واحد تولیدی در اصفهان در این حوزه مشغول به کار است که سالانه 100 هزار تن مقوا تولید می کند، در صورتی که ظرفیت و کشش بازار 300 الی 400 هزار تن در سال است. اما چیزی که در این بازار هم مثل بازار کاغذ گلاسه شایان توجه است حجم بالای واردات است، به گونه ای که 70درصد نیاز بازار وارد شده و تولیدکنندگان داخلی تنها 30درصد بازار را تامین می کنند.

وی با بیان این جملات می افزاید: بازار ایران ظرفیت بالایی برای تولید مقوا دارد، اما در این بین باید به چند نکته توجه داشت؛ اول اینکه بازار داخلی ما  خارجی پسند است و میل بالایی به مصرف گرایی داریم. دیگر اینکه اقتصاد ما اقتصاد شفافی نیست و وضعیت ارز متغیر است. همین شرایط مزیت سرمایه گذاری این حوزه را کاهش می دهد.

رئیس اتحادیه کاغذ و مقوا با اشاره به اینکه قاچاق در این حوزه به دلیل ارزش پایین محصول رایج نیست،  می گوید: معمولا کم اظهاری یا بد اظهاری هایی در این بخش رخ می دهد اما با قاچاق عمده ای در این حوزه مواجه نیستیم. وی در رابطه با آسیب های سرمایه گذاری در این حوزه می گوید: مهم ترین مشکل این صنعت کمبود مواد اولیه در کشور است. دیگر اینکه واحدهای کاغذسازی به آب بسیار زیادی نیاز دارند و همین مسئله باعث شده انگیزه ایجاد چنین واحدهای تولیدی کاهش یابد.

روغنی با بیان این جملات می افزاید: حجم سرمایه گذاری در این حوزه بسیار بالا بوده، در صورتی که بازده سود آن بسیار پایین است.  این دلیل و مجموع دلایل ذکر شده باعث می شود مزیت سرمایه گذاری در این حوزه کاهش یابد.

این فعال صنفی در رابطه با انواع مقواهای موجود در بازار می گوید: مقواهای پشت طوسی،  پشت نخودی و پشت سفید از جمله مقواهای موجود در بازار هستند که این واژه ها اصطلاحات بازاری هستند. گفتنی است تفاوت آنها در بازار مصرف آنهاست. مواد اولیه مقواها ویرجین و خمیر سفید است که این خمیر سفید به صورت کامل وارد می شود. بخش بازیافت این مقواها نیز در داخل وجود دارد اما در این حوزه نیز با کمبودهایی مواجه هستیم.

روغنی با اشاره به وارداتی بودن ماشین آلات تولید مقوا  می گوید: تجهیزات مورد استفاده در این صنعت به ویژه مقواهای پشت طوسی،  به طور 100درصد از کشورهایی مثل  کره،  چین، ژاپن و کشورهای اروپایی وارد می شود. قیمت این دستگاه ها نیز بستگی به ظرفیت تولید،  تنوع و عرض بیشتر از 80 میلیون یورو شروع می شود که این کمترین قیمت موجود برای چنین دستگاه هایی است.

سرمایه اولیه

در رابطه با میزان سرمایه  اولیه برای راه اندازی یک واحد تولیدی کاغذ گلاسه باید درنظر داشت که هیچ گونه واحد تولیدی در داخل در این حوزه فعالیت نمی کند و100 درصد کاغد گلاسه مورد مصرف کشور وارداتی است؛ به همین جهت هیچ گونه برآورد قیمتی برای راه اندازی یک واحد تولیدی وجود ندارد.

اما برخی کارشناسان معتقدند برای راه اندازی یک واحد تولیدی این چنینی داشتن حداقل 80 میلیون یورو ضروری است. مواد اولیه مورد نیاز این صنعت خمیر سفید است که هم در داخل و هم از کشورهایی مثل چین،  کره و اندونزی وارد می شود. ماشین آلات نیز از 6 میلیاردتومان گرفته به بالا (بسته به ظرفیت تولید) از کشورهای اروپایی، کره و ژاپن وارد می شود. برای شروع فعالیت در یک واحد 17 هزار متر مربعی، داشتن 150 نیروی کار ضروری به نظر می رسد که از این تعداد باید 100 نفر آنها نیروی متخصص و با مهارت های کافی باشند.

مجوز و ریسک ها

برای گرفتن مجوز در این حوزه،  همانند تمام صنایع، مراجعه به سازمان صنایع برای اخذ مجوز ضروری است. اما از آن جا که این صنعت با پسماند در ارتباط است اخذ مجوز از سازمان محیط زیست و داشتن تعاملاتی با این سازمان طبیعی به نظر می رسد. گرچه 70 درصد بازار مقوای ایران وارداتی است اما باید درنظر داشت این بازار کشش و ظرفیت های قابل توجهی به منظور سرمایه گذاری دارد.

فعالان این صنعت واردات بی رویه در این حوزه را یکی از مهم ترین مشکلات موجود در این بخش عنوان می کنند. علاوه بر این مورد، کمبود مواد اولیه مورد نیاز این بخش و مصرف بالای آب در این صنعت از ریسک های سرمایه گذاری در این حوزه محسوب می شود.

گفتنی است یکی از مشکلات دیگری که این صنعت با آن مواجه است مصرف گرا بودن مردم و عدم حمایت های آنان از کالاهای تولید داخل است. تمام این موارد می تواند مزیت سرمایه گذاری در این حوزه را کاهش دهد.

فرصت امروز

هدف اصلی در فرآوری کاغذ باطله، خارج کردن آلاینده ها به قدر کافی و ارتقای کیفیت الیاف بازیافتی حاصل تا حد مناسب برای تولید کاغذهای مرغوب است. 

زدودن و خارج کردن آلاینده ها

هدف اصلی در فرآوری کاغذ باطله، خارج کردن آلاینده ها به قدر کافی و ارتقای کیفیت الیاف بازیافتی حاصل تا حد مناسب برای تولید کاغذهای مرغوب است. مراحل اصلی فرآیند عبارت اند از الک کردن، تمیز کردن، شست وشو، رنگ بری، پراکنده سازی و جوهرزدایی. حتی هنگامی که برای کاغذ باطله ورودی به کارخانه استانداردهای سختی در نظر گرفته می شود، نمی توان از ورود آلاینده ها به سیستم جلوگیری کرد و آلاینده ها باید در سیستم گرفته و حذف شوند. همه مواد غیرلیفی، آلاینده به شمار می آیند؛ از قبیل انواع کثافات، خرده سنگ شن و ذرات فلزی. در عمل آلاینده هایی همچون انواع چسب، رزین و لاتکس در مجموع مواد چسبناک را تشکیل می دهند.

همانطور که قبلا اشاره شد، بیشتر سیستم های خمیرسازی اولیه و ثانویه و ریش ریش کننده ها می توانند آلاینده های درشت را بگیرند. بعضی از مواد آلاینده را با مجتمع و شناور کردن به آلاینده های سبک تبدیل می کنند. علاوه بر این، همه سیستم ها دارای الک های مناسبی هستند تا ذرات درشت را بگیرند. جداکننده های مرکزگریز (تمیزکننده های معمولی و معکوس) نیز آلاینده های ریز را از مخلوط دوغاب خمیر خارج می کنند. سازندگان و فروشندگان خمیرسازهای ثانوی، مجموعه های متفاوتی از غربال ها و تمیزکننده ها را عرضه می کنند که متناسب با سایر تجهیزات کارخانه و نوع کاغذ باطله مصرفی هستند.

جوهرزدایی

جوهرزدایی از خمیر کاغذ باطله، در واقع یک فرآیند شست وشو یا تمیز کردن است که در آن مرکب ماده کثیف تلقی می شود. در جریان خمیرسازی، از مواد شیمیایی به همراه گرما و انرژی مکانیکی استفاده می شود تا ذرات مرکب از الیاف جدا شده و در دوغاب خمیر پراکنده شوند. سپس با استفاده از چند مرحله عملیات شست  وشو و شناورسازی با یک فرآیند تلفیقی، شامل هر دو سیستم جداساز ذرات مرکب از دوغاب خاکستری جدا می شوند. مواد شیمیایی مورد استفاده در جوهرزدایی، مواد فعال سطحی هستند که بر کشش سطحی مایعات و جامدات تاثیر می گذارند. به طور معمول این مواد، شامل روغن های معدنی تغییریافته ای می شوند که دارای گروه های آب دوست در ساختار مولکولی خود هستند تا حدی که در آب انحلال پذیر شوند. در مرکب زدایی، سه دسته از مواد فعال سطحی دارای اهمیت هستند:

1- پاک کننده ها برای زدودن مرکب از سطح الیاف؛

2- پراکنده سازها برای نگه داشتن ذرات مرکب در حالت پراکنده و جلوگیری از نشست دوباره آنها روی الیاف؛

3- عوامل کف ساز برای کاهش سطحی آب و تسهیل تشکیل کف برای افزایش تاثیر مواد فعال سطحی، از مواد دیگری از قبیل سود سوزآور، سیلیکات سدیم و بوراکس نیز استفاده می شود.

فرآیند شست وشو

در فرآیند شست  وشو، مواد شیمیایی پاک کننده و پراکنده ساز، به صورت توأم در خمیرساز مصرف می شوند تا مرکب را از الیاف جدا کنند و به صورت ذرات بسیاری ریز پراکنده سازند. سپس ذرات پراکنده مرکب با چند مرحله شست  وشو به کمک رقیق و غلیظ کردن متوالی از مخلوط جدا می شوند.

جدا شدن مرکب در فرآیند شست وشو، مبتنی بر یک فرآیند تغلیظ است که با دستگاه شست  وشو یا با الک ها عملی می شود. اگر ذرات مرکب بسیار ریز باشند (کمتر از 15 میکرون)، مقدار خروج مرکب متناسب با مقدار آب گرفته شده از مخلوط است. در عمل، شبکه الیاف به عنوان یک صافی عمل می کند و از کارایی جداسازی می کاهد. با عمل در غلظت کم و استفاده از روش های تغلیظ که مستلزم تشکیل لایه نمدی الیاف نیست، از قبیل تغلیظ کننده سایدهیل یا اسلاشر یا غربال سلکو، این مشکل تا حدی رفع می شود. درصد خشکی در حدود 1 تا 5/1 درصد مطلوب است، اما در این صورت تاسیسات بزرگ فضای بیشتری را اشغال می کنند. در نتیجه درصد خشکی حدود سه درصد رواج بیشتری یافته است. به این منظور خمیر را با آب زلال حاصل از آخرین مرحله شست  وشو رقیق می کنند. به تازگی ماشین  های شست وشو از قبیل تغلیظ کننده دوشکافی ساخته شده اند که می توانند دوغاب رقیق پرحجم را در یک مرحله تا خشکی 8 تا 12 درصد تغلیظ  کنند. دستگاهی از این نوع، همچون پایانه ترکی ماشین کاغذ با ماندگاری کوتاه، عمل می کند. دوغاب رقیق از طریق یک هدباکس روی پارچه آبگیری طویلی ریخته می شود و در ضمن حرکت سریع پارچه به دور یک استوانه چرخان، عمل آب گیری انجام می شود.

فرآیند شناورسازی

در فرآیند شناورسازی، مواد شیمیایی در ضمن خمیرسازی به مخلوط افزوده می شوند تا تجمع ذرات مرکب و تشکیل کف را سبب شوند. سپس دوغاب خاکستری را در غلظت کم (در حدود 8/0 تا 2/1 درصد) در یک سری سلول های شناورسازی هوادهی می کنند. بر اثر این عمل، توده های کف آلود و سبک مرکب که در سطح دوغاب جمع شده، جمع آوری می شوند. قلب یک فرآیند شناورسازی، سلول شناورسازی است که طرح های مختلف آن ساخته شده است. در این سلول، حباب های کوچک هوا با دوغاب خاکستری مخلوط می شوند.

حباب های هوا به ذرات مرکب و کثافات می چسبند و آنها را در سطح مخلوط شناور می کنند. به طور معمول شش تا ده سلول، شناورسازی به صورت سری نصب می شوند. روی کف جمع آوری شده در مرحله دیگری (به طول معمول، در سلول های دیگر) کار می شود تا الیاف باقی مانده قابل قبول از آن گرفته شود.

به دلایلی معلوم نیست، در مواردی که کاغذ باطله مواد معدنی زیادی دارد، روش شناورسازی بهتر عمل  می کند. حداقل مقدار خاک قابل قبول 8 تا 10 درصد و حداکثر 12 تا 14 درصد است. برای رسیدن به این سطح خاک می توان کاغذ باطله پوشش دار و بدون پوشش را مخلوط کرد. حدود 25 تا 30 درصد خاک در هنگام عملیات شناورسازی به همراه پس زده ها خارج می شود.

در اروپا و ژاپن روش شناورسازی رواج بیشتری دارد، اما به دلیل سرمایه گذاری اولیه کمتر و نیاز به فضای کمتر، در آمریکای شمالی روش شست  وشو رایج است. از نظر خارج کردن ذرات مرکب، در مقایسه با روش شست  وشو، روش  شناورسازی گزینه ای بهتر و پربازده تر است. ضمن آنکه با روش شست وشو مقدار بیشتری از نرمه ها و پرکننده ها را می توان خارج کرد که این امر به کیفیت الیاف بازیابی شده می افزاید. خمیر تهیه شده به روش شناورسازی به شست وشوی کمتری نیاز دارد، چون مواد شیمیایی به همراه کف شناور خارج می شود. خنثی سازی و تصفیه  پساب های روش شناورسازی ساده تر از تصفیه  پساب روش شست وشو است.

نوع و اندازه ذرات مرکب چاپ مبنای اصلی انتخاب روش مناسب مرکب زدایی است. مرکب هایی که در جریان خمیرسازی به آسانی به ذرات ریزتر تبدیل می شوند با روش شست  وشو بهتر جابه جا می شوند. البته روش های ترکیبی شست وشو-شناورسازی، توأما نیز وجود دارد که در بعضی از سیستم ها بسته به هدف های سیستم ابتدا مرحله شناورسازی و سپس شست وشو انجام می شود.

برگرفته از کتاب «مفاهیم نظری و کاربردی ساخت کاغذ و فرآیند چاپ»

ترجمه و تالیف دکتر مهدی منظورالاجداد