نشریه انگلیسی نیچر نوشت: تصاویر جدید ماهوارهای نشان میدهد نشست زمین در تهران به عنوان پرجمعیتترین شهر غرب آسیا بسیار شدید است و در برخی مناطق به ۲۵ سانتیمتر در سال میرسد.
به گزارش چاپ و نشر به نقل از ایرنا محققان مرکز تحقیقاتی GFZ در آلمان با بررسی اطلاعات ماهوارهای از سال 2003 تا 2017 میلادی متوجه گستردگی فرونشست در تهران شد. نشست به صورت گستردهای در تهران وجود دارد و بتدریج در حال احاطه کردن فرودگاه بینالمللی این شهر است.
جزییات این موضوع با استفاده از تصاویر ماهوارهای به راحتی قابل مشاهده است. مطالعات قبلی نشان داده بود که دلیل نشست تهران کاهش سفرههای آبهای زیرزمینی است.
اطلاعات ماهواره ای جدید دید تازهای نسبت به این مشکل ایجاد کرده و نشان میدهد صفحه غربی تهران که تلاقی حوزه شهری با کشاورزی است، هر سال حدود 25 سانتیمتر نشست میکند. صفحه منطقه ورامین نیز با همین میزان نشست میکند.
فرودگاه بینالمللی تهران واقع در منطقه جنوب غربی شهر حدود 5 سانتیمتر در سال نشست میکند که به گفته محققان، یکی از بالاترین نرخ نشستها در کل دنیا است.
دلیل اصلی آن استفاده بیش از اندازه از سفرههای زیرزمینی و منابع نفت و گاز است. البته استخراج آب از سفرههای زیر زمین چالشی فراگیر در تمام دنیا است.
برای مثال اطلاعات ماهوارهای نشان میدهد در جاکارتا نشست زمین در سال به اندازه 20 سانتیمتر است. در دره San Joaquin در کالیفرنیا نیز که محل استقرار چند شهر بزرگ است، هر سال به اندازه 60 سانتی متر نشست میکند.
بر اساس این تحقیقات حدود 10 درصد از جمعیت تهران و همچنین ساکنین بخشی از شهرهای اقماری تهران تحت تاثیر این نشست قرار میگیرند. به گفته محققان، هنگام تردد در این مناطق خیابانهای غیر همسطح، دیوارهای ترک خورده و ساختمانهای نشست کرده دیده میشود و برخی از این ساختمانها به ناچار مجبور به تخریب شدهاند.
شکافهای زیرزمینی بزرگی در سطح زمین به طول چندین متر و عمق چهار متر تا جنوب شرقی تهران امتداد یافتهاند و ایمنی خطوط انتقال نیرو و آب و گاز شهری و همچنین راهآهن را تهدید میکنند. گاهی این شکافها باعث میشوند که روی سطح زمین هم حفرههایی ایجاد شود.
زمینهای کشاورزی با وجود این شکافها و حفرهها دیگر کارایی ندارند چرا که آبهای سطحی به سرعت در این شکافها نفوذ میکنند و گیاهان سطح زمین بدون آب میمانند. رشد جمعیت، خشکسالی و سدهای بزرگی که ساخته شده و مانع تجدید منابع زیرزمین آب میشوند، باعث تشدید مشکل نشست شدهاند. تاکنون ۱۰۰ هزار حلقه چاه غیرمجاز مسدود شده است ولی حدود ۳۰ هزار چاه غیرمجاز دیگر در تهران وجود دارد.
محققان با اندازهگیری عمق اب چاهها در مناطق نشست کرده به این نتیجه رسیدهاند که به احتمال زیاد سطح زمین به حالت اولیه باز نمیگردد. همچنین براساس ارزیابیهای صورت گرفته، مناطق تحت تاثیر نشست زمین در تهران و اطراف آن، در برگیرنده 120 کیلومتر خط آهن، 2300 کیلومتر جاده، 21 پل، 30 کیلومتر خط لوله نفتی، 200 کیلومتر خط لوله گاز، 70 کیلومتر خطوط برق فشار قوی و بیش از 250 هزار ساختمان است.